Свежата храна, несомнено, е поздрава, но прашањето колку време можеме да ја одржиме свежа го актуелизира потпрашањето за можноста за нејзино зачувување за подоцнежна употреба. Со конзервирањето се зголемува рокот на трајноста на храната, се одржуваат и се подобруваат нејзините органолептички својства, се одржуваат и се подобруваат нутритивните својства, се осигурува безбедноста, а тука е и економската оправданост. Со векови луѓето откривале и усовршувале различни начини за зачувување на храната на подолг временски период кои и ден-денес се применуваат и се подобруваат.

Модерните технологии и современите индустриски капацитети овозможуваат разноликост и расположливост на свежа храна во текот на целата година. Сепак, речиси и да нема семејство кое не е верно на традицијата, па вообичаено во овој период од годината, кое не се зафаќа со подготвување и складирање на храна за зимските месеци. Како форми на конзервирање храна, најчесто се користат киселење и ферментација, сушење, димење, стерилизација, пастеризација и замрзнување.

Киселење и ферментација

Киселењето е биолошки метод и се заснова на создавање млечна киселина како резултат на ферментација. Овој метод најчесто се употребува за складирање на зеленчукот. Од нутритивен аспект, со овој метод се овозможува зачувување на високите вредности на активните хранливи компоненти во храната. Киселењето на зелката можеби е една од најпознатите практики за ваков вид конзервирање, но методот може да се употреби и за останатиот зеленчук.
Постојат два начина на киселење:првиот е киселење во оцет, каде што малку бактерии можат да преживеат, а вториот во солената вода. Солта ја има задачата да го спречи делувањето на бактериите на гниењето во првите неколку дена, додека не се создадат доволно млечни киселини кои ќе го конзервираат зеленчукот во текот на неколку месеци.

Сушење
Уште еден популарен и применлив метод. Во овој процес се отстранува водата од производите, што е ефективна заштита од микроорганизми. Најчесто се користи за конзервирање на некои видови овошје (јаболко, сливи, смокви, кајсии и сл.) и чаеви. Која и каква процедура ќе се употреби, зависи од видот на производот.

Димење
Mетод најчесто резервиран за складирање месо. Сепак, овој метод бара и посебни подготовки и опрема, па сèпоретко се употребува во домашни услови. Храната конзервирана на ваков процес, не само што се зачувува за подолг период, туку и е омилена заради специфичните мирис и вкус.

Стерилизација и пастеризација
Стерилизација  е технолошки процес при што со топлина се уништуваат ензимите и микроорганизмите. Овошјето, обично, се стерилизира на температура од 100 степени. Во домашни услови, никогаш не може да се постигне апсолутна стерилизација, но и делумната е ефикасна и корисна, затоа што не влијае врз квалитетот на производот. Стерилизацијата се постигнува со варење. На овој начин, најчесто се подготвуваат компоти.
Пастеризација е делумна стерилизација, при што загревањето се врши на температура од 65-90 степени. Особено е погодна за конзервирање овошни сокови.

Замрзнување
Ова е можеби и најчестиот и најупотребуван метод скоро за сите видови храна и поради тоа ќе му посветиме малку поголемо внимание. Со правилно подготвениот и спакуван зеленчук, чуван во замрзнувач на соодветна температура, се зачувува висок процент од биолошката вредност. Таквиот зеленчук ги задржува првобитните изглед, боја, арома и вкус, а во споредба со термички третираниот начин на конзервирање, во поголем процент ги зачувува и витамините и другите хранливи компоненти.

Дали сè е погодно за замрзнување?
Одреден зеленчук и овошје не се замрзнуваат (марула, краставица, домат, диња, лубеница, портокал итн.) освен ако не се користат за готвење или за сок.

Што е важно?
За замрзнувањето е важно да се одберат намирници  со висок квалитет додека се свежи и како такви да се подготват и да се складираат во замрзнувач. Од неквалитетни, свенати, престоени примероци не може да се очекува подобрување на квалитетот со замрзнување. Тие уште пред да подлежат на овие методи, изгубиле доста од заштитните состојки.

Замрзнување зеленчук
Подготвителните работи пред замрзнување на зеленчукот, како што се чистење, миење, бланширање, просушување и пакување, треба да се одвиваат брзо, заради зачувување на неговиот состав. Зеленчук кој не бара дополнителен третман пред замрзнување се кромид и пиперка. Овој зеленчук се сечка, добро се пакува во кеси и се чува во замрзнувач. Тоа особено е важно за кромидот кој е најдобро да се пакува во двојна кеса, за да се спречи ширењето на мирисот врз останатата храна.

Подготвката за замрзнување вообичаено оди по овој редослед:

Бланширање: тоа е ставање на исчистениот зеленчук во вода која врие, и тоа во просек од 2-4 минути (боранија, грашок и пченка 3 минути, модар патлиџан 4 минути, блитва, кељ, прокељ и спанаќ 2 минути, тиквички 2 минути, домати 1-2 минути).

По цедењето од ладната вода, зеленчукот се распоредува на чисто суво платно за да ја впие вишокот влага, а потоа се пакува во најлон кеси. При пакувањето се внимава целиот воздух од кесата да се истисне.

Бланширањето има цел да се уништат некои материи кои и на ниски температури влијаат врз промените во храната

Поголемиот дел од зеленчукот треба да се чува замрзнат до 6 месеци. Повеќе од 6 месеци во замрзнувач може да се чува боранија, брокула, грашок и пашканат, но најмногу до 12 месеци. Еднаш замрзната и одмрзната храна не треба повторно да се замрзнува.
Замрзнување овошје

Овошјето е најдобро да се замрзне во рок од 48 часа од берењето. Тогаш нема да ги изгуби нутритивните вредности и можете да го консумирате во текот на зимските месеци. Како и зеленчукот, овошјето, исто така, добро се мие, се суши и се пакува во кеси или во пластични кутии. Поголемите плодови може да се сечкаат на парчиња, додека помалите плодови, како шумското или зрнестото овошје, можете да ги оставите цели.

До 12 месеци може да се чуваат: јаболка, јагоди, смокви, сливи и грозје. До 10 месеци: шумско овошје, тиква.

Овошје кое содржи многу вода не треба да се замрзнува, како: лубеница, диња, лимон, портокал, мандарина итн.