Операцијата на катаракта е една од најчестите и најуспешни хируршки интервенции на окото, која драстично ги подобрува видот и квалитетот на животот на пациентите.

Сепак, еден од најчестите проблеми што може да се појави по операцијата е синдромот на суво око. Оваа состојба може да предизвика непријатност и да влијае на постоперативната острина на видот, но со правилна дијагноза и третман, симптомите можат да се контролираат.

Што е синдромот на суво око?

Според најновата дефиниција од TFOS DEWS II (Tear Film and Ocular Surface Society Dry Eye Workshop II), сувото око е мултифакторијална болест на солзниот филм и површината на окото, која се карактеризира со губење на хомеостазата на солзниот филм и е придружена со очни симптоми. Клучните фактори кои придонесуваат за оваа состојба вклучуваат:

• Хиперосмоларност на солзите
• Воспаление и оштетување на површината на окото
• Нестабилност на солзниот филм
• Сувото око не е само „недостаток на солзи“. Тоа е комплексна состојба која бара мултидимензионален пристап за дијагностика и третман.

Зошто се јавува суво око по операција на катаракта?

Операцијата на катаракта вклучува неколку чекори кои може да ја нарушат функцијата на солзниот филм и површината на окото:

Механички стрес врз корнеата и коњуктивата: За време на операцијата, се користат инструменти кои може привремено да ја оштетат епителната површина на корнеата.
Намалена чувствителност на корнеата: Анестезијата и манипулацијата со окото може да ја намалат чувствителноста, што влијае на рефлексната продукција на солзи.
Влијание на медикаменти: Постоперативната терапија често вклучува употреба на антиинфламаторни и антибиотски капки, кои можат да содржат конзерванси што предизвикуваат иритација.

Воспаление: Самата операција предизвикува воспалителен одговор кој може да го наруши балансот на солзниот филм.

Ризик-фактори за суво око

Постојат бројни ризик-фактори кои можат да ја зголемат веројатноста за негово појавување, особено после хируршки интервенции:
Возраст: Постарите пациенти имаат зголемен ризик поради природното намалување на продукцијата на солзи.
Пол: Жените, особено после менопауза, се повеќе подложни на суво око поради хормоналните промени.
Претходно постоечко суво око: Пациентите кои веќе страдаат од синдромот на суво око се изложени на поголем ризик.
Системски заболувања: Состојби како што се дијабетес, ревматоиден артритис и синдром на Сјогрен значително го зголемуваат ризикот.
Употреба на контактни леќи: Долготрајната употреба на контактни леќи може да ја наруши функцијата на солзниот филм.
Изложеност на екрани и клима уреди: Долготрајната изложеност на дигитални уреди или престој во суви простории го намалува трепкањето и го суши окото.
Неразјаснети очни воспаленија или алергии: Присуството на овие состојби може да ја влоши ситуацијата.

Симптоми на суво око по операција

Пациентите кои страдаат од суво око често се жалат на следните симптоми:

• Чувство на печење, пецкање или чешање
• Чувство на туѓо тело или песок во окото
• Заматен или променлив вид
• Прекумерно солзење како реакција на иритација
• Црвенило и чувствителност на светлина

Дијагностика на суво око

Точната дијагноза на суво око е клучна за успешен третман. За таа цел, офталмолозите користат различни дијагностички тестови:
Тест за време на евапорација на солзниот филм (TBUT): Го мери времето на стабилност на солзниот филм по едно трепкање.
Тест за осмоларност на солзите: Го мери нивото на солите во солзите. Поголема осмоларност укажува на суво око.
Ширмеров тест: Го мери количеството на солзи произведени за одреден период.
Боење со флуоресцеин или лисаминово зелено: Овозможува визуализација на оштетувањето на корнеалната површина.

Како се третира сувото око?

Третманот на суво око е мултидимензионален и се заснова на сериозноста на симптомите и причините.

1. Вештачки солзи: Првична линија на третман, особено капки без конзерванси.
2. Лекови за воспаление: Кортикостероиди или имуносупресивни капки (како циклоспорин) за контролирање на воспалението.
3. Третман на меибомиските жлезди: Топли облоги и масажа на капаците за подобрување на липидниот слој на солзниот филм.
4. Омега-3 суплементи: Истражувањата покажуваат дека редовната употреба на Омега-3 може да ја подобри стабилноста на солзниот филм.
5. Закрепнување на солзниот канал: Во посериозни случаи, може да се препорачува затворање на солзните канали за да се задржат солзите подолго на површината на окото.

Превенција и одржување

Превентивните мерки играат клучна улога во минимизирањето на ризикот од суво око. Неколку едноставни совети можат да направат голема разлика:
Избегнување суви простории и директно изложување на клима уреди.
Редовно трепкање за време на работа со компјутер или други дигитални уреди.
Пиење доволно течности за хидратација.
Редовни посети на офталмолог за рана дијагноза и следење.

Заклучок

Сувото око е честа и непријатна состојба што може да се појави по операција на катаракта. Сепак, со правилна дијагностика и третман, симптомите можат успешно да се контролираат, а пациентите да уживаат во придобивките од подобрениот вид. Консултирајте се со вашиот офталмолог за да го најдете најсоодветниот план за третман и одржување на здравјето на вашите очи.
Со над 24.000 операции на катаракта се вбројува во еден од најуспешните очни хирурзи во државата.