Живописна за око, хранлива за тело
Во живописниот свет на овошјето и зеленчукот, виолетовата храна често се издвојува како визуелно впечатлива и хранлива. Од живописна виолетова зелка до богати боровинки и егзотични бобинки од акаи, овие намирници содржат моќни здравствени придобивки. Но, што ја прави виолетовата храна толку посебна?
Роберт Ортиз, главниот готвач во перуанскиот ресторан Lima (Централен Лондон) на своите гости им служи Chica Sours – темноцрвен коктел, богат со антоцијани, направен од виолетова пченка (chicha morada) која во неговиот роден Перу со векови се смета за исклучително здрав пијалак.
„Луѓето во Перу веруваат дека еден ваков коктел во денот е неопходен за крвниот притисок“, вели Ортиз. „Го контролира апетитот и содржи висок процент на антиоксиданти.“
Денес, овој готвач ја има и науката на своја страна за да го докаже она што години наназад го тврдат жителите на Перу: антоцијаните, компоненти кои им ја даваат живописната боја на црвените, сините и виолетови намирници, се дар од природата за целокупното здравје на човекот.
СРЕЌНО СРЦЕ
Студиите покажуваат дека антоцијаните имаат заштитна улога во однос на дијабетес тип 2, деменција и висок крвен притисок. Тоа се должи на антивоспалителните компоненти што ги ослободуваат антоцијаните и кои од своја страна ги одржуваат здрави крвните садови. Професорката Аедин Касиди, нутритивен истражувач од универзитетот East Anglia’s Norwich Medical School, покажа дека антоцијаните можат да го намалат ризикот од срцев удар за 32 %.
Во студијата која траела цели 24 години, таа заедно со колегите од „Харвард“ ги споредувале податоците на 93 600 жени на возраст помеѓу 25 и 42 години и дошле до заклучок дека оние кои консумираат три или повеќе оброци неделно во кои има вклучено боровинки и јаготки, значително го намалиле ризикот од удар.
„Антоцијаните го зголемуваат нивото на азот-оксид, кој ја одржува флексибилноста на крвните садови, а со тоа индиректно влијаат на циркулацијата“, објаснува професор Касиди.
ВИТКА ФИГУРА
Професорката Касиди ги објави резултатите од 24 годишниот проект во кој биле набљудувани 124 000 луѓе. Според заклучоците, оние што внесувале само неколку порции антоцијани во неделата, успеале да ја одржат, па дури и да ја намалат телесната тежина во однос на оние кои истото го практикувале само еднаш месечно и помалку, дури и факторите како диета и ниво на активност биле земени предвид.
„Во пораст се доказите дека антоцијаните влијаат на крвниот притисок и нивото на холестерол, но сѐ досега многу малку се знаеше за нивното влијание во однос на тежината“, вели професорката. Многу е тешко да се открие ефектот на компонентите, па сѐ уште не е јасно дали антоцијаните влијаат на апетитот или едноставно им алармираат на бактериите во стомакот. Но, сето она што е откриено, делува: консумирањето на само 10 милиграми антоцијани води до минус 7-100 килограми што би се стекнале во период од 4 години. Една порција боровинки содржи 121 милиграм антоцијани, 11 пати поголема количина во однос на онаа од истражувањето. Што значи консумирајте ги без граници! Професор Касиди и нејзиниот тим во моментов се обидуваат да го дефинираат оптималното ниво што би довело до намалување на тежината.
Нивната цел не е да пласираат нова диета со која ќе се опседнат луѓето ширум светот, туку да ги поттикнат да внесат барем една виолетова порција во денот без разлика на режимот. „Ова не е магична пилула, ако истовремено јадете многу боровинки, а при тоа не се откажете од благото, нема да го неутрализирате шеќерот“, предупредува таа.
„Од друга страна и понатаму треба да го земете предвид природниот шеќер“, предупредува диететичарот Сијан Портер од Британската асоцијација за диететика. Модрите сливи можеби не толку, но не смее да се потцени шеќерот што го содржи црното грозје.
Можете да го намалите гликемискиот индекс преку антоцијаните во зеленчукот, како модар патлиџан, виолетова брокула и виолетов кељ. Но, постојат неколку правила што мора да ги запазите кога готвите виолетова храна. Најважно од сѐ, не лупете го зеленчукот – антоцијаните генерално се присутни во лушпата. Исто така, не варете ги. Како витаминот Ц, овие хранливи материи се растворливи во вода.
Кога ќе ставите виолетова брокула да се вари, ќе забележите дека целата вода ќе се обои. Тоа е цела количина антоцијани потрошена залудно. Готвењето на пареа или печењето е подобра опција. Ако е неопходно да ги сварите, правете го тоа во што е можно помалку вода и на крај зачувајте ја за сос. Кога пазарите виолетови зеленчуци, бирајте ги најтемните, најбогати и најколоритни варијанти. Бојата е најдобриот показател при изборот.
ОСТАР ВИД
Антоцијаните помагаат да се заштитат очите од оксидативно оштетување предизвикано од слободните радикали и можат да го подобрат видот со поддршка на циркулацијата на крвта во мрежницата. Редовното консумирање на виолетова храна, како што се капини и боровинки, може да помогне да се намали ризикот од макуларна дегенерација и катаракта, поврзана со возраста.
МОЗОЧЕН ФОКУС
Истражувањата сугерираат дека антиоксидансите во виолетовата храна можат да помогнат во заштитата на мозокот и да ги подобрат меморијата и когнитивната функција. Откриено е дека антоцијаните ја подобруваат комуникацијата помеѓу мозочните клетки и штитат од невродегенеративни состојби.
ВИОЛЕТОВ АЛАРМ
Нека не ве залажува цвеклото. Иако е богато со низа други хранливи материи, неговата боја не се должи на антоцијаните.