Спиење и стареење
На постарите возрасни лица им треба приближно исто количество сон како и на помладите, од 7 до 8 часа сон во текот на ноќта, иако поголемиот дел од нив спијат помалку.
Староста носи потешкотии околу заспивањето! Студијата во која биле вклучени луѓе над 65-годишна возраст, покажа дека на 13 % од мажите и на 36 % од жените им требале повеќе од 30 минути за да заспијат.
Од друга страна, постарите лица имаат и потешкотии да потонат во длабок сон и почесто се будат во текот на ноќта, поради што имаат потреба да дремнат во текот на денот. Распоредот на спиење исто така се менува со текот на годините. Многу постари лица имаат тенденција да си легнуваат порано навечер и да го стартуваат денот рано наутро, уште во пет часот.
Постојат неколку толкувања за ваквите промени кои доаѓаат со возраста. Кај возрасните лица опаѓа продукцијата и излачувањето на мелатонинот, хормонот кој поттикнува сон. Сонот на возрасните исто така станува многу чувствителен, па се прекинува и при најмала врева.
Постарите лица може да имаат и други медицински и душевни проблеми кои може да влијаат на нивниот ноќен сон, бидејќи истражувањата покажале дека кога се здрави, возрасните лица имаат квалитетен сон.
Една од причините за влошениот ритам на спиење и квалитет на сонот се должи и на промената која се јавува во делот од мозокот задолжен за контролирање на циркадниот ритам (циклусот на будење и заспивање).
Стареењето влијае врз функцијата на овој дел од мозокот, нарушувајќи го циркадниот ритам и менувајќи ги навиките за спиење кај повозрасните.
Ваквиот ритам во голем дел зависи и од изложеноста на дневна светлина, а поголемиот дел од возрасните не поминуваат доволно време на отворено или комплетно се затвораат дома, а тоа се одразува на сонот. Сето ова влијае на продукцијата на кортизол и мелатонин, двата клучни хормони за ритамот на спиење.
Неспиењето е причина за низа проблеми. Слабиот сон води до депресија, проблеми со вниманието и меморијата, прекумерна дневна поспаност, зависност од лекови за спиење.
Слабиот сон подразбира живот со слаб квалитет.
Многу луѓе веруваат дека неквалитетниот сон е нормален дел од стареењето, што е погрешно. Шемите на спиење се менуваат како што старееме, но нарушениот сон и будењето уморни не се дел од нормалното стареење. Не прифаќајте живот без сон, сонот ве крепи и затоа обезбедете го по секоја цена.
Здрави навики за здрав сон
Однесувањето во текот на денот, а особено пред спиење, може да има големо влијание врз сонот. Тоа може да придонесе за здрав сон или за несоница.
Вашите дневни рутини, како што јадете и пиете, лековите што ги земате, како го поминувате денот, дали дремнувате напладне, како ги минувате вечерите, може значително да влијаат на квалитетот на сонот. Дури и неколку мали прилагодувања, во некои случаи, може да направат разлика помеѓу здрав сон и немирна ноќ.
Терминот „хигиена на спиење“ се однесува на низа зрави навики за спиење кои ќе ви го подобрат квалитетот на животот во целост.
- Одржувајте постојан распоред на спиење. Станувајте секој ден во исто време, дури и за време на викенд или одмор.
- Дефинирајте време за легнување кое е доволно рано за да спиете најмалку 7-8 часа.
- Не одете во кревет предвреме, освен ако не сте поспани.
- Ако после 20 минути не заспиете, станете од кревет. Појдете и направете некоја тивка активност, без многу изложување на светлина. Телефонот е најстрого забранет.
- Поставете релаксирачки ритуал пред спиење како топла бања, читање книга, масажа.
- Користете го креветот само за спиење.
- Спалната соба нека биде тивка, релаксирачка, удобна и малку поладна од другите простории.
- Ограничете ја изложеноста на сина светлина (ја емитуваат телефонот, компјутерот) навечер.
- Исклучете ги електронските уреди најмалку 30 минути пред спиење.
- Не прејадувајте се пред спиење. Ако сте гладни, каснете некоја лесна и здрава ужина.
- Вежбајте редовно и хранете се здраво колку што можете.
- Избегнувајте консумирање коефин попладне и навечер.
- Избегнувајте консумирање алкохол пред спиење.
- Намалете го внесот на течности пред спиење.