Бронхитисот и пневмонијата се респираторни состојби кои имаат слични симптоми и понекогаш е тешко да се разликуваат.

Пневмонијата вклучува инфекција и воспаление во воздушните кеси на белите дробови, додека бронхитисот ги зафаќа бронхијалните цевки кои носат воздух до белите дробови.

Пневмонијата често е предизвикана од бактериски, вирусни или габични инфекции, додека бронхитисот често се активира од вирусни инфекции или надворешни надразнувачи како чад од цигари или загаден воздух.

Пневмонијата може да варира од блага до тешка, со потенцијал за хоспитализација, додека бронхитисот обично е помалку тежок и има тенденција да се реши сам во рок од неколку недели.

Запомнете!

Бронхитисот и пневмонијата се сериозни респираторни инфекции кои предизвикуваат непријатни симптоми и потенцијално тешки компликации. Разбирањето на причините за нивното настанување, препознавањето на симптомите и усвојувањето превентивни мерки за заштита, се клучни за ефикасно управување со овие состојби кои се особено актуелни во зима.

Бронхитис

Причини, симптоми, третман

Бронхитисот е распространета респираторна состојба која погодува милиони луѓе ширум светот секоја година. Ова заболување всушност подразбира воспаление на бронхијалните туби или воздушните премини кои носат воздух до и од белите дробови. Бронхитисот предизвикува непријатност, постојано кашлање и отежнато дишење. Колку подобро ја разберете оваа состојба, толку полесно ќе ги контролирате нејзините симптоми и ќе побарате соодветен лекарски третман навреме.

 

Видови бронхитис

1. Акутен бронхитис

Акутниот бронхитис е привремено воспаление на бронхијалните цевки, најчесто предизвикано од вирусни инфекции како што се вирусот на грип или риновирусот (кој предизвикува обична настинка). Често доаѓа по настинка или грип и обично трае неколку недели. Иако е непријатен, акутниот бронхитис обично не е тежок и може да се третира во домашни услови, без лекарски надзор.

2. Хроничен бронхитис

Хроничниот бронхитис е посериозна состојба која се карактеризира со долгорочно воспаление на бронхијалните цевки. Често се поврзува со постојана изложеност на надразнувачи како чад од цигари, загадување на воздухот или други фактори на животната средина. Хроничниот бронхитис се смета за вид на хронична опструктивна белодробна болест (ХОББ) и може да доведе до потешки компликации доколку не се лекува.

 

Причини за појава на болеста

• Вирусни инфекции Најчеста причина за акутен бронхитис се вирусните инфекции, кои често потекнуваат од истите вируси кои предизвикуваат настинки и грип.
• Бактериски инфекции Иако се поретки, бактериските инфекции исто така можат да предизвикаат бронхитис.
• Фактори на животната средина Хроничниот бронхитис често се поврзува со долготрајна изложеност на надразнувачи како чад од цигари, загадување на воздухот или хемикалии на работното место.

Симптоми

Симптомите на бронхитис може да варираат во зависност од видот и сериозноста на состојбата.

Постојана кашлица Примарен симптом и на акутен и на хроничен бронхитис е мачна кашлица која може да произведе чиста, жолта или зелена слуз.

Скратен здив и отежнато дишење Поединците со бронхитис може да доживеат тешкотии при дишењето, придружени со отежнато дишење или чувство на стегање во градите.
Замор и блага треска Чувството на умор и повремено ниска треска се исто така вообичаени симптоми.

Дијагноза

Ако постои сомневање за бронхитис, неопходно е да се побара лекарска помош. Лекарот најверојатно ќе изврши физички преглед и може да препорача дополнителни тестови, како што се рендгенски снимки на градниот кош или анализа на спутум (секрет) за да се утврди причината за бронхитисот.

Третман

За акутен бронхитис, третманот првенствено се фокусира на олеснување на симптомите. Ова може да вклучува одмор, хидратација и лекови без рецепт за ублажување на непријатноста. Лекувањето на хроничен бронхитис вклучува промени во животниот стил, како што се откажување од пушење, избегнување надразнувачи и употреба на лекови како бронходилататори или стероиди за отворање на дишните патишта и намалување на воспалението.

Превенција

Спречувањето на бронхитис вклучува усвојување здрави навики и минимизирање на изложеноста на потенцијални надразнувачи. Добра хигиена Практикување правилна хигиена на рацете и избегнување близок контакт со болни лица може да помогне да се спречи ширењето на вирусите кои водат до бронхитис.

Избегнување на надразнувачи Минимизирајте ја изложеноста на чад од цигари, загадувачи на воздухот и други респираторни надразнувачи. Имунизација Вакцинирањето против грип може значително да го намали ризикот од вирусни инфекции кои често доведуваат до бронхитис.

Кога да побарате медицинска помош?

Додека повеќето случаи на бронхитис поминуваат без компликации, одредени симптоми бараат итна медицинска помош:

• Тешко и отежнато дишење кое станува сѐ посериозно.
• Постојана болка или притисок во градите.
• Висока телесна температура ( над 38°C) придружена со треска.

Пневмонија

Причини, симптоми, третман

Пневмонијата е распространета респираторна инфекција која погодува поединци од сите возрасти ширум светот. Се јавува кога воздушните кеси во белите дробови се воспалуваат и се полнат со течност или гној, што доведува до тешкотии во дишењето, кашлање и други непријатности. Разбирањето на причините, симптомите и достапните третмани за пневмонија е од клучно значење за ефикасно контролирање и закрепнување од болеста.

Видови пневмонија

1. Пневмонија стекната од заедницата

Ова е најчестиот тип на пневмонија и се добива надвор од здравствените установи. Може да биде предизвикана од разни бактерии, вируси и габи.

2. Болничка пневмонија

Се јавува за време на болнички престој или посети на здравствена заштита. Има тенденција да биде потешка и може да биде предизвикана од бактерии кои се отпорни на антибиотици.

3. Вирусна пневмонија

Предизвикана од различни вируси, вклучувајќи го вирусот на грип, респираторниот синцицијален вирус (РСВ), коронавирус (КОВИД-19) и други. Вирусната пневмонија може да се движи од блага до тешка.

Причини за пневмонија

• Бактериски инфекции Бактериите како Streptococcus pneumoniae се вообичаени виновници за појава на пневмонија.
• Вирусни инфекции Грипот, РСВ и коронавирусот се меѓу вирусите кои можат да доведат до пневмонија.
• Габични инфекции Одредени габи, како што е Pneumocystis jirovecii, може да предизвикаат пневмонија, особено кај лица со ослабен имунолошки систем.
• Аспирација Вдишувањето храна, течности или повраќање во белите дробови може да предизвика тип на пневмонија позната како аспирациона пневмонија.

Како се пренесува?

Навлегување на патогените микроорганизми во белите дробови може да се случи преку:

• Внесување на микроорганизми од орофаринксот. Аспирацијата на пулмонални патогени микроорганизми е најчест механизам за настанување на пневмонија.
• Вдишување на инфективни аеросоли. Тоа се честички кои се помали од 3-5 микрони кои содржат микроби. Овие инфективни аеросоли се многу мали, па затоа може да навлезат длабоко во дишните патишта и да предизвикаат инфекција. Може да биде доволна и само една инфективна честитка за да се предизвика воспаление.
• Пренос на инфекцијата преку крвта. Расејување на патогените микроорганизми во белите дробови преку крвта најчесто се случува кај зависници од дрога, пациенти со венски катетери, заболени од ендокардитис.
• Стекнување на инфекција од убодни рани во бели дробови или при одредени медицински интервенции. Медицинските интервенции како трахеална интубација и трауматски повреди на белите дробови може да бидат причина за развој на пневмонија.
• Ширење на инфекцијата од околни ткива. Доколку е присутно воспалително жариште на органи и органски структури анатомски блиски до белите дробови, може да настане директен пренос на инфекцијата и да се развие пневмонија.

Симптоми

Симптомите може да варираат во зависност од причината, возраста и целокупното здравје на поединецот, но вообичаените знаци вклучуваат:

• Кашлица Често произведува зелена, жолта или крвава слуз.
• Треска Висока температура придружена со потење или треска.
• Скратен здив Тешкотии со дишењето, особено при извршување на секојдневните активности.
• Болка во градите Остра или прободувачка болка во градите, влошена со кашлање или длабоко дишење.
• Замор Чувство на невообичаен замор или слабост.

Дијагноза

Барањето лекарски совет е од клучно значење ако постои сомневање за пневмонија. Лекарот може да спроведе различни тестови, вклучувајќи:

Физички преглед Проценка на симптомите и слушање на белите дробови со помош на стетоскоп.
Рендген на граден кош За да се види колку од белите дробови се зафатени и дали има течност во нив.
Крвна анализа Да се провери присуството на инфекција и да се утврди специфичната причина.

Третман

Антибиотици или антивирусни лекови Пропишани за лекување на бактериска или вирусна пневмонија, соодветно.
Домашно лекување Многу одмор, течности и ОТЦ лекови за болка и за намалување на покачената телесна температура.

Хоспитализација Тешки случаи или лица со хронични здравствени состојби може да бараат хоспитализација за интравенски антибиотици и терапија со кислород.

Превенција

Спречувањето на пневмонијата вклучува неколку мерки:

• Вакцинација Вакцинирањето против грип и други болести што може да се спречат, може значително да го намали ризикот од пневмонија.
• Добра хигиена Практикување правилно миење на рацете и избегнување близок контакт со болни лица може да го спречи ширењето на респираторните инфекции.
• Здрав начин на живот Откажувањето од пушењето, одржувањето на добро целокупно здравје и балансирана исхрана може да го зајакне имунолошкиот систем и да го намали ризикот од инфекции.

Кога да побарате медицинска помош?

Одредени знаци укажуваат на потреба од итна медицинска помош:

• Тешкотии со дишењето, останување без здив или забрзано дишење.
• Постојана болка или притисок во градите.
• Ненадејна конфузија или дезориентација.