Ndonjëherë, ilaçet më të fuqishme natyrore janë pikërisht nën këmbët tona – në tokë. Bimët rrënjore kanë qenë gjithmonë pjesë e mjekësisë tradicionale, por sot shkenca moderne po vërteton gjithnjë e më shumë se ato kanë vërtet veti terapeutike. Në vazhdim do të njiheni me pesë nga rrënjët fantastike më të fuqishme që mund të përmirësojnë ndjeshëm shëndetin, humorin dhe energjinë tuaj.
Xhenxhefili
Xhenxhefili është një rrënjë me efekte të forta anti-inflamatore dhe antioksiduese, e përdorur tradicionalisht në mjekësinë Ajurvedike dhe kineze. Përbërësi kryesor aktiv i xhenxhefilit është xhinxheroli – përbërës me një efekt të theksuar anti-inflamator dhe analgjezik. Hulumtimet bashkëkohore konfirmojnë se xhinxheroli mund të reduktojë dhimbjet e lidhura me osteoartritin, si dhe të përmirësojë tretjen dhe të qetësojë stomakun.
Hulumtimi i publikuar në Journal of Pain (2010) tregon se 2 gram xhenxhefil në ditë, të konsumuara gjatë 11 ditëve, reduktojnë ndjeshëm dhimbjet e muskujve pas aktivitetit fizik. Për më tepër, xhenxhefili është një ilaç natyral efektiv kundër përzierjes, veçanërisht te gratë shtatzëna dhe njerëzit që udhëtojnë.
Si ta përdorni atë?
Mund ta përdorni të freskët në çajra, si erëz në ushqime ose si suplement të thatë në formë kapsule. Përveç stimulimit të imunitetit, përmirësimit të metabolizmit dhe qarkullimit të gjakut, xhenxhefili ka edhe aktivitet të butë termogjenik – ngroh trupin nga brenda.
Kurkuma
Kurkuma (ose Shafrani i Indisë) është një nga agjentët më të fuqishëm natyror anti-inflamator. Përbërësi aktiv, kurkumina, është studiuar intensivisht për aftësinë e saj në reduktimin e inflamacionit kronik, i cili paraqet bazën e shumë sëmundjeve si artriti, sëmundjet e zemrës, sëmundja e Alzheimerit dhe madje edhe disa forma të kancerit.
Studimet klinike të publikuara në Phytotherapy Research (2014) tregojnë se ekstrakti i kurkumës mund të jetë po aq efektiv sa një analgjezik te pacientët me osteoartrit të gjurit. Kurkumina, gjithashtu, ka një efekt pozitiv në funksionin njohës, humorin dhe stresin oksidativ.
Kurkuma përthithet më mirë në organizëm kur kombinohet me piper të zi (i cili përmban piperinë) dhe yndyra të shëndetshme.
Si ta përdorni atë?
Mund ta përdorni në gatime, smoothie, çajra, por edhe si suplement në formën e kapsulave apo qumështit të artë.
Xhenseni
Xhenseni konsiderohet si një nga adaptogjenët më të vlerësuar në botë. Ai vepron në të gjithë organizmin, duke e ndihmuar atë të përshtatet me stresin fizik dhe psikik. Hulumtimet tregojnë se xhenseni mund të rrisë vigjilencën mendore, qëndrueshmërinë fizike dhe të forcojë imunitetin.
Një studim i publikuar në Journal of Ginseng Research (2013) arrin në përfundimin se konsumimi i rregullt i xhensenit përmirëson performancën njohëse, vëmendjen dhe reaktivitetin te të rriturit. Ai gjithashtu ka potencialin për të rregulluar sheqerin në gjak dhe për të reduktuar lodhjen te personat që vuajnë nga lodhja kronike.
Si ta përdorni atë?
Xhenseni mund të konsumohet në formën e çajit, ekstraktit ose kapsulave, më së miri në mëngjes ose para aktiviteteve mendore të lodhshme. Ndryshe nga kafeina, ai siguron energji të pastër, pa rënie të papritura dhe efekte anësore të padëshiruara.
Maka
Maka është një rrënjë që rritet në Ande dhe është përdorur që nga koha e Inkëve për të rritur qëndrueshmërinë, pjellorinë dhe epshin. Maka është një adaptogjen natyral që mbështet ekuilibrin hormonal te femrat dhe meshkujt, veçanërisht gjatë periudhave të stresit, PMS ose menopauzës.
Një hulumtim i publikuar në International Journal of Biomedical Science (2006) tregon se maka mund të ndihmojë gjatë simptomave të menopauzës, të tilla si pagjumësia, ankthi dhe energjia e ulët. Përveç kësaj, besohet se përmirëson fertilitetin dhe funksionin seksual te meshkujt.
Si ta përdorni atë?
Maka përdoret si pluhur të cilin mund ta shtoni në smoothie, qull tërshëre ose kafe. Ka një aromë të butë arrore dhe vepron më mirë kur konsumohet në mëngjes. Rekomandohet një rritje graduale e dozës.
Ashuaganda
Ashuaganda është një tjetër adaptogen i fuqishëm nga mjekësia Ajurvedike, e njohur për efektin e saj qetësues të sistemit nervor. Ndihmon në uljen e niveleve të kortizolit, hormonit të stresit dhe stimulon ndjenjën e relaksimit dhe ekuilibrit mendor.
Hulumtimi i publikuar në Indian Journal of Psychological Medicine (2012) tregon se një dozë ditore prej 300 mg ekstrakt ashuagande redukton ndjeshëm stresin kronik dhe ankthin pas 60 ditësh. Ajo gjithashtu përmirëson cilësinë e gjumit dhe mund të mbështesë funksionin e tiroidës.
Si ta përdorni atë?
Ashuaganda më së shpeshti konsumohet si kapsulë ose pluhur, zakonisht në mbrëmje. Mund të shtohet në qumësht ose në një pije të ngrohtë para gjumit si një mbështetje natyrale për një mendje të qetë dhe gjumë të mirë.
Si të zgjidhni suplementin e duhur me bazë rrënje?
Kur blini suplemente me bazë bimësh rrënjore, kini kujdes:
- Të jenë të standardizuara për përbërësit aktivë
- Të përmbajnë ekstrakt direkt nga rrënja
- Të mos përmbajnë ngjyra artificiale, ëmbëlsues apo aditivë
- Të kenë biodisponueshmëri të mirë
- Të vijnë nga burime të certifikuara
Kush duhet të ketë kujdes me këto rrënjë?
Mos harroni se edhe përbërësit natyral kanë efekte të fuqishme, kurse ndonjëherë edhe efekte anësore. Para se të filloni përdorimin e rregullt, ja disa paralajmërime të rëndësishme:
Kurkuma
1. Mund të hollojë gjakun, prandaj nëse jeni duke marrë ilaçe kundër mpiksjes, konsultohuni me mjekun.
2. Në doza të larta mund të shkaktojë shqetësime në stomak.
Ashuaganda
1. Nuk rekomandohet për personat me hipertiroidizëm ose sëmundje autoimune pa konsultim paraprak.
2. Gjatë shtatzënisë shmanget përdorimi për shkak të mundësisë së ndikimit të hormoneve.
Xhenseni
1. Mund të ndikojë në presionin e gjakut dhe nivelet e sheqerit – është e rëndësishme që njerëzit me diabet ose hipertension të kenë kujdes.
2. Nuk rekomandohet të merret për më shumë se 2 muaj pa pushim.
Maka
Edhe pse në përgjithësi është e sigurt, nuk është hulumtuar mjaftueshëm te gratë shtatzëna dhe ato që ushqejnë fëmijën me gji – është mirë që të shmanget gjatë atyre periudhave.
Xhenxhefili
1. Mund të shkaktojë hollim të lehtë të gjakut – personat që marrin terapi antikoagulante duhet të jenë të kujdesshëm.
2. Ndonjëherë shkakton thartira në lugth nëse merret me stomakun bosh.