Analizë holistike e përfitimeve, rreziqeve dhe implikimeve etike

Kanabidioli (CBD) konsiderohet një produkt jotoksik i Cannabis sativa, një bimë që përmban disa komponime organike me efekte të ndryshme fiziologjike. Për herë të parë CBD u izolua para shumë dekadash dhe fillimisht u mendua se ishte biologjikisht joaktiv, megjithatë, Cannabis sativa L. ka marrë vlerësim të gjerë nga ortopedët dhe mjekët e mjekësisë sportive për rolin e saj të mundshëm në trajtimin dhe menazhimin e dhimbjes kronike, osteoartritit dhe shumë gjendjeve të tjera.
Studimi Global i Barrës së Sëmundjeve 2019 zbuloi se numri i pacientëve që vuajnë nga osteoartriti u rrit në nivel global me rreth 48% nga viti 1990 deri në vitin 2019. Ky fakt lidhet me faktorët e rrezikut si plakja dhe shëndeti i dobët metabolik, veçanërisht mbipesha.

Mekanizmi i veprimit të CBD

Kanabidioli (CBD) funksionon duke ndërvepruar me sistemin endokannabinoid (ECS) dhe sistemet e tjera të receptorëve në trup. ECS luan një rol kyç në menazhimin e dhimbjes, inflamacionit, rregullimin e humorit dhe gjumit.

Sistemi endokannabinoid (ECS)

ECS përbëhet nga receptorë kanabinoidë (CB1 dhe CB2), endokannabinoidë dhe enzima për sintezën dhe dekompozimin e tyre. Receptorët CB1, të vendosur në sistemin nervor qendror, rregullojnë humorin, dhimbjen dhe funksionin kognitiv. CBD modulon veprimin e tyre, gjë që mund të rezultojë në efekte analgjetike dhe anksiolitike. Receptorët CB2, të cilët gjenden në sistemin nervor periferik dhe në qelizat imune, luajnë rol në proceset inflamatore, kurse CBD e lidh aktivizimin e tyre me reduktimin e inflamacionit.

Ndikimi ndaj neurotransmetuesve

CBD gjithashtu vepron edhe në receptorë të tjerë, si ato të serotoninës (5-HT1A), që mund të shpjegojë efektet e tij anksiolitike. Ai gjithashtu aktivizon receptorin TRPV1, i cili merr pjesë në menazhimin e dhimbjes dhe inflamacionit, si dhe receptorët GABA, të cilët kontribuojnë në relaksimin e muskujve dhe përmirësimin e gjumit.
Efektet antioksiduese dhe anti-inflamatore
CBD shfaq efekte antioksiduese duke reduktuar radikalet e lira dhe stresin oksidativ. Ai gjithashtu redukton citokinat pro-inflamatore (TNF-α, IL-6), që mund të ndihmojë në rimëkëmbjen më të shpejtë pas stërvitjes intensive.

Ndikimi i CBD në performancën e sportistëve

Kërkesa për performancë sportive optimale ka nxitur kërkimet për suplemente të ndryshme, ndër të cilat CBD ka fituar popullaritet për shkak të vetive të tij anti-inflamatore, analgjetike dhe anksiolitike. Ndryshe nga THC, CBD nuk prodhon efekte psikoaktive, duke e bërë atë ideal për sportistët sipas rregulloreve anti-doping.

Efektet fiziologjike të CBD në performancën sportive dhe rimëkëmbjen

1. Veti anti-inflamatore dhe analgjetike
Inflamacioni dhe dhimbja janë sfida të zakonshme për sportistët, veçanërisht pas stërvitjeve intensive ose garave. Studimet sugjerojnë se CBD mund të pengojë lirimin e citokinave pro-inflamatore dhe të modulojë aktivitetin e receptorëve vaniloidë, të cilët janë të përfshirë në transmetimin e dhimbjes. Në këtë mënyrë ndihmon në reduktimin e dhimbjeve të muskujve, kyçeve dhe dhimbjes muskulore me fillim të vonuar (DOMS), duke mundësuar rimëkëmbje më të shpejtë.

2. Neuroproteksioni dhe shëndeti i trurit
Në sportet e kontaktit sportistët janë të ekspozuar ndaj rrezikut të lëndimeve traumatike të trurit (TBI). Studimet paraklinike tregojnë se CBD mund të ketë efekte neuroprotektive, duke reduktuar stresin oksidativ. Disa studime sugjerojnë se CBD mund të luajë rol në reduktimin e pasojave afatgjata nga trauma e trurit.

3. Gjumi dhe rimëkëmbja
Gjumi është kritik për rimëkëmbjen sportive, por shumë sportistë përballen me çrregullime të gjumit për shkak të shqetësimit fizik ose stresit psikologjik. CBD është treguar se përmirëson cilësinë e gjumit duke reduktuar ankthin dhe duke promovuar çlodhjen. Një studim i publikuar në “The Permanente Journal” në vitin 2019 zbuloi se CBD përmirësoi ndjeshëm cilësinë e gjumit te pjesëmarrësit me çrregullime ankthi.

Përfitimet psikologjike të CBD për sportistët

1. Menazhimi i ankthit dhe stresit
Sportistët konkurrues shpesh përjetojnë nivele të larta stresi dhe ankthi, të cilat mund të dëmtojnë performancën dhe mirëqenien e tyre mendore. Një përmbledhje e vitit 2015 në “Neurotherapeutics” arriti në përfundimin se CBD ka potencial si një trajtim për çrregullimin e ankthit të përgjithësuar, ankthin social dhe çrregullimin e stresit post-traumatik (PTSD). Këto zbulime janë veçanërisht të rëndësishme për sportistët të cilët përballen me ankthin që lidhet me performancën.

2. Rregullimi i humorit dhe qëndrueshmëria mendore
Përveç lehtësimit të ankthit, CBD mund të mbështesë shëndetin e përgjithshëm mendor duke rregulluar gjendjen shpirtërore dhe duke promovuar qëndrueshmëri emocionale. Hulumtimet e reja sugjerojnë se CBD mund të përmirësojë neurogjenezën (rritja e neuroneve të reja) në hipokampus, një rajon i trurit i lidhur me rregullimin e humorit.

Mendime rreth sigurisë dhe rregulloreve

1. WADA dhe rregulloret anti-doping
Në vitin 2018, Agjencia Botërore Anti-Doping (WADA) hoqi CBD nga lista e substancave të ndaluara, duke i lejuar sportistët ta përdorin atë pa rrezik skualifikimi. Megjithatë, THC dhe kanabinoidët e tjerë mbeten të ndaluar, duke krijuar një zonë rregullore gri.

Konkluzioni

CBD përfaqëson një ndërhyrje premtuese për sportistët, duke ofruar përfitime të mundshme në menazhimin e dhimbjes, rimëkëmbjen dhe mirëqenien mendore. Megjithatë, përdorimi i tij është i mbushur me sfida sigurie, etike dhe rregullash që duhet të zgjidhen për të siguruar aplikim të drejtë dhe të informuar. Hulumtimet e ardhshme duhet të fokusohen në protokollet e standardizuara të dozimit, efektet afatgjata ndaj shëndetit dhe analizat krahasuese me strategjitë tradicionale të rimëkëmbjes.
Dr. Filip Petreski (mjek i përgjithshëm)