Kirurgjia e kataraktit është një nga ndërhyrjet kirurgjikale më të zakonshme dhe të suksesshme të syrit, e cila përmirëson ndjeshëm shikimin dhe cilësinë e jetës së pacientëve.
Megjithatë, një nga problemet më të zakonshme që mund të shfaqet pas operacionit është sindroma e syrit të thatë. Kjo gjendje mund të shkaktojë shqetësim dhe të ndikojë në mprehtësinë e shikimit pas operacionit, por me diagnozë dhe trajtim të duhur, simptomat mund të kontrollohen.
ÇFARË ËSHTË SINDROMA E SYRIT TË THATË?
Sipas përkufizimit më të fundit nga TFOS DEWS II (Tear Film and Ocular Surface Society Dry Eye Workshop II), syri i thatë është një sëmundje shumëfaktoriale e filmit të lotit dhe sipërfaqes së syrit, e cila karakterizohet nga humbja e homeostazës së filmit të lotit dhe shoqërohet me simptomat okulare. Faktorët kryesorë që kontribuojnë në këtë gjendje përfshijnë:
- Hiperosmolaritetin e lotëve
- Inflamacionin dhe dëmtimin e sipërfaqes së syrit
- Paqëndrueshmërinë e filmit të lotit
Syri i thatë nuk është thjesht një “mungesë lotësh”. Është një gjendje komplekse që kërkon një qasje shumëdimensionale për diagnostikim dhe trajtim.
PSE SHFAQET SYRI I THATË PAS OPERACIONIT TË KATARAKTIT?
Operacioni i kataraktit përfshin disa hapa që mund të ndikojnë në çrregullimin e funksionit të filmit të lotit dhe sipërfaqes së syrit:
- Stres mekanik në korne dhe konjuktivë: Gjatë operacionit, përdoren instrumente që mund të dëmtojnë përkohësisht sipërfaqen epiteliale të kornesë.
- Reduktim i ndjeshmërisë së kornesë: Anestezia dhe manipulimi i syrit mund të zvogëlojnë ndjeshmërinë, gjë që ndikon në prodhimin refleks të lotëve.
- Ndikimi i barnave: Terapia pas operacionit shpesh përfshin përdorimin e pikave anti-inflamatore dhe antibiotike, të cilat mund të përmbajnë konservues që shkaktojnë acarim.
- Inflamacioni: Vetë operacioni shkakton një përgjigje inflamatore që mund të prishë ekuilibrin e filmit të lotit.
FAKTORËT E RREZIKUT PËR SY TË THATË
Ekzistojnë një numër faktorësh rreziku që mund të rrisin mundësinë e shfaqjes së tij, veçanërisht pas ndërhyrjeve kirurgjikale:
Mosha: Pacientët më të moshuar kanë një rrezik më të lartë për shkak të uljes natyrale të prodhimit të lotëve.
Gjinia: Gratë, veçanërisht pas menopauzës, janë më të ndjeshme ndaj syrit të thatë për shkak të ndryshimeve hormonale.
Sy i thatë i mëparshëm: Pacientët që vuajnë tashmë nga sindroma e syrit të thatë janë në rrezik më të lartë.
Sëmundjet sistemike: Gjendje të tilla si diabeti, artriti reumatoid dhe sindroma e Sjogren-it e rrisin ndjeshëm rrezikun.
Përdorimi i lenteve të kontaktit: Përdorimi afatgjatë i lenteve të kontaktit mund të dëmtojë funksionin e filmit të lotit.
Ekspozimi ndaj ekraneve dhe kondicionerëve: Ekspozimi afatgjatë ndaj pajisjeve digjitale ose qëndrimi në ambiente të thata zvogëlon frekuencën e mbyljes së kapakëve dhe than syrin.
Inflamacion ose alergji të paqarta të syve: Prania e këtyre gjendjeve mund ta përkeqësojë situatën.
SIMPTOMAT E SYRIT TË THATË PAS OPERACIONIT
Pacientët që vuajnë nga syri i thatë shpesh ankohen për simptomat e mëposhtme:
Një ndjesi djegieje, pickimi ose kruarje
Ndjesi të pranisë së trupit të huaj ose rërës në sy
Shikim i turbullt ose i paqëndrueshëm
Lotim i tepërt si reagim ndaj acarimit
Skuqje dhe ndjeshmëri ndaj dritës
DIAGNOSTIKIMI I SYRIT TË THATË
Diagnoza e saktë e syrit të thatë është thelbësore për trajtim të suksesshëm. Për këtë qëllim, okulistët përdorin një sërë testesh diagnostikuese:
Testi i kohës së avullimit të filmit të lotit (TBUT): Mat kohën e qëndrueshmërisë së filmit të lotit pas një mbyllje të kapakëve të syve.
Testi i osmolaritetit të lotëve: Mat nivelin e kripërave në lot. Osmolariteti më i lartë tregon prainë e syrit të thatë.
Testi i Schirmer-it: Mat sasinë e lotëve të prodhuar gjatë një periudhe kohore të caktuar.
Ngjyrosja me fluoresceinë ose lisaminë të gjelbër: Mundëson vizualizimin e dëmtimit të sipërfaqes së kornesë.
SI TRAJTOHEN SYTË E THATË?
Trajtimi i syrit të thatë është shumëdimensional dhe varet nga ashpërsia e simptomave dhe shkaqeve.
1. Lotët artificialë: Linja fillestare e trajtimit, veçanërisht pikat pa konservues.
2. Barnat kundër inflamacionit: Kortikosteroide ose pika imunosupresive (siç është ciklosporina) për të kontrolluar inflamacionin.
3. Trajtimi i gjëndrave Meibomiane: Kompresa të ngrohta dhe masazh i qepallave për të përmirësuar shtresën lipidike të filmit të lotit.
4. Suplementet me Omega-3: Hulumtimet tregojnë se përdorimi i rregullt i Omega-3 mund të përmirësojë stabilitetin e filmit të lotit.
5. Mbyllja e kanalit të lotëve: Në raste më serioze, mund të rekomandohet mbyllja e kanalit të lotëve për të mbajtur më gjatë lotët në sipërfaqen e syrit.
PARANDALIMI DHE MIRËMBAJTJA
Masat parandaluese luajnë një rol thelbësor në minimizimin e rrezikut të syrit të thatë. Disa këshilla të thjeshta mund të bëjnë një ndryshim të madh:
- Shmangia e ambienteve të thata dhe ekspozimit të drejtpërdrejtë ndaj kondicionerëve.
- Mbyllja e rregullt e kapakëve të syve gjatë punës në kompjuter ose pajisje të tjera digjitale.
- Pirja e mjaftueshme e lëngjeve për hidratim.
- Vizita të rregullta te okulisti për diagnostikim dhe monitorim të hershëm të gjendjes.
PËRFUNDIM
Syri i thatë është një gjendje e shpeshtë dhe e pakëndshme që mund të shfaqet pas operacionit të kataraktit. Megjithatë, me diagnostikimin dhe trajtimin e duhur, simptomat mund të kontrollohen me sukses dhe pacientët mund të shijojnë përfitimet e shikimit të përmirësuar. Konsultohuni me okulistin tuaj për të gjetur planin më të përshtatshëm të trajtimit dhe ruajtjes së shëndetit të syve tuaj.
Me mbi 24,000 operacione të kataraktit, ai renditet ndër kirurgët më të suksesshëm të syve në vend.