Anmia dhe ndryshimet në gojë

Anmia dhe ndryshimet në gojë

Anemia është gjendje në të cilin kemi reduktim të numrit të rruzave të kuqe të gjakut (eritrocite) në gjak ose mund të themi është gjendje në të cilën eritrocitet përmbajnë sasi të reduktuar të hemoglobinës. Hemoglobina është protien i cili në strukturën e tij përmban hekur, i cili është i nevojshëm për bartjen e oksigjenit me anë të gjakut te të gjithë indet dhe organet në organizëm. Kjo don të thotë, në gjendje të anemisë, cenohet oksidimi i indit, gjegjësisht, ata furnizohen më pak me oksigjen. Këto ndodhi na shpien te manifestimet e anemisë në tërë organizmin, si dhe në zgavrën e gojës.

Cilat ndryshime  në zgavrën e gojës vërehen te pacienti me anemi?

Ndryshimi më i shpesht i cili mund të vërehet në gojën e pacientit me anemi është glositisi, i cili nënkupton ndezjen e gjuhës. Gjuha fryhet, e ndryshon ngjyrën, bëhet shumë e kuqe. Për shkakt të atrofis së puorrive të gjuhës, ajo bëhet e lëmuar ose e humb strukturën e saj të zhubrosur. Përveç glositisit, te këto pacientë vërehet edhe ulçera (plaga) dhe aftet në gojë të cilat shpesh përsëriten, si dhe keqësimi i statusit paradontal dhe ndezjen e qiellzës.

Cfarë simptimesh ka ndezja e gjuhës?
Simptomi i parë, të cilin e tregojnë pacientët me glositis, është dhembja dhe djegja e gjuhës. Duke pasur parasyshë se gjuha është e fryrë, paraqitet problemi gjatë përtypjes së ushqimit  dhe gjatë gëlltitjes, si dhe gjatë të folurit. Sërisht, gjatë përcaktimit të diagnozës, mjeku duhet të jetë i kujdesshëm me tërë anamnezën. Gjithsesi, ekzistojnë edhe indikator të simptomeve të ngjajshme. Andaj, kur mendojmë për aneminë, së pari duhet t’i përjashtojmë tërë faktorët tjerë si irritimi nga ushqimi, (ushqimi djegës, kripur dhe me erëza), djegiet, irritimet nga alkoholi ose nga cigaret, reagimet alegjike të medikamenteve ose ushqimeve, lëndimet nga mjetet e këqija dhe jo të përshtatshme ortopedike dhe infeksionet virusale, sindromi i Sjogrenit i cili përcillet me gojë të thatë, avitaminozat, etj.

Nëse simptomet e glositisit mbijetojnë më shumëse dhejtë ditë, është e nevojshme të vizitohet stomatologu dhe të bëhen testime laboratorike të pasqyrës së gjakut.

Cila është terapia te ndezja e gjuhës së shkaktuar nga anemia?

Terapia e glositisit të shkaktuar nga anemia në fazë akute është para se gjithash simptomatike. Kjo don të thotë se duhet t’i lehtësojmë simptomet e gjuhës së fryrë dhe të sëmurë, kurse këtë do ta harrojmë para së gjithash me higjienën orale. Është e nevojshme që të parandalojmë çdo irritim plotësues të gjuhës me alkohol, cigare dhe  me ushqim shumë djegës dhe me erëza. Nëse e kemi të pranishme edhe infeksionin, terapia është medikamentozë. Gjithsesi, terapia kryesore është në shërimin e anemisë me ushqim të përshtatur dhe të balancuar, i pasur me hekur, si dhe me preparate të përshtatshme të cilat përmbajnë  hekur si plotësime të ushqimit. Kur largohet shkaktari i dezjes, gjuha kthehet në gjendje normale.

Si është lidhshmëria e anemisë dhe paradontopatisë?
Paradontopatija është sëmudje kronike gjatë së cilës, për shkak të ndezjes së qiellzës, vin deri te shkatrimi i shtresës epiteliale të qiellzës së lidhur  me dhëmbin dhe në ashtin e nofullës ku gjenden të mbjellur dhëmbët. Kështu krijohen xhepat eshtror tek të cilat ndezja  vazhdimisht  mbijeton dhe thellohet, gjë e cila sëmundjen e bën kronike. Ashtu si çdo sëmundje tjertër kronike, ashtu edhe paradontopatia e keqëson gjendjen e anemisë. Kjo don të thotë, në procesin e ndezjes  keijohen citokinet (mediator dhe produkte të ndezjes) të cilët ndikojn mbi reduktimin e eritropezës (proces i krijimit të qelizave të gjakut – eritrocitet)  dhe mbi reduktimin e eritrociteve të gjakut. Nga ana tjetër, anemia shoqërohet ose përcillet me furnizimin e indit me oksigjen, e cila i bënë më pak rezistuese dhe më pak të përshtatshme që të rigjenerohen ose të ripërtrihen. Te pacientët me anemi vërejmë keqësimin e sëmundjes parandontale dhe ndezjen e qiellzës.

Anadaj, është e nevojshme mbikëqyrja e paradontopatisë, kontrolle të rregullta dhe trajtim paradontal në stimatolog. Pacentët duhet të eduktohen se si vetë në mënyrë të duhur ta mirëmbajnë pastërtinë orale në nivel të lartë. Kur arrijmë të ruajmë shëndetin e gojës, ne poashtu kontribojmë edhe për përmirësimin e gjendjes së anemisë. Gjithsesi, për shëndetin e përgjithshëm është i nevojshëme edhe balancimi dhe ushqimi i rregullt.

Ana Krtolica-Gerogiev,
d-r. mje.dent.