Thuhet që gjumi i mirë është gjysma e shëndetit. Në këtë drejtim, secili nga ne pothuaj një të tretën e jetës e kalon në gjumë. Shumë njerëz mendojnë se gjumi ndoshta është humbje e kotë kohe, por nuk ka dyshim se gjumi është njëlloj i rëndësishëm si ushqimi dhe oksigjni. Prandaj, me rëndësi të madhe është që të respektohet ritmi biologjik dhe të parandalohen akativitetet e vetëdishme dhe të pavetësishme të cilët ndikojnë këtë dhunti natyrore.
Sa gjumë na duhet?
Të gjithë njerizit kanë një „orë të brendshme biologjike“ e cila ndikon „skemën“ e gjumit.
Individët e shëndoshë të rritur mesatarsisht kanë nevojë për 8 deri 8.5 orë gjumë gjatë natës. Por nevoja për gjumë te disa njerëz është 6deri 7 orë, kurse disa tjerë kanë nevojë për 9 orë gjumë pa ndërpre gjatë natës, që të mund të funksionojnë gjatë ditës. Nevoja për gjumë ndryshon edhe gjatë ciklit jetësor. Të porsalindurit flejnë mes 16 dhe18 orë gjatë ditës, kurse fëmijët me moshë parashkollore 11—12 orë. Fëmijëve të cilët shkojnë në shkollë dhe adoleshentëve ju nevojitet 10 orë gjumë çdo natë.
Por edhe faktorët dhe gjendje të caktuara ndikojnë mbi kohëzgjatjen e gjumit.Para se gjithash, bëhet fjalë për disa profesione, sasia e stresit, aktiviteti fizik, shtatzania, sëmundje të caktuara, etj. Për shkak të kësaj, shumë vështirë mund të përcaktohet doza e duhur e nevojës ditore për gjumë.
Cilësia e gjumit
Kohën që kalojmë duke fjetur jo gjithmonë është gjum i mirë revitalizues.Nëse gjumi do të rivitalizoj varet nga kohëzgjatjen e gjumit, kohën e shkuarjes në gjumë dhe intensiteti i gjumit.Rënia në gjumë gjithmonë në kohë të caktuar mund të jetë garancë për gjumë të mirë.Nëse gjumi ndërpritet, ose është i cekët ose shoqërohet me zgjime të shumta gjatë natës, nuk do të na ofronë cilësi, madje edhe nëse flejmë më gjatë.Një nga mënyrat më të lehta për të vërtetuar nëse gjumi ka qenë i mjaftueshëm dhe cilësor janë shenjat e përgjumjes të cilët shfaqen gjatë ditës.
Cili është privuesi?
Pa dyshim disa aktivitete tona, si dhe shprehitë në kuzhinë ndikojnë te gjumi dhe cilësia e tij.
Ushqimi dhe pijet
Kofeini që gjendet në kafe , pijet e gazuara, çaji i zi dhe i gjelbërt, nëse konsumohen në sasi të madhe gjatë ditës ose shumë vonë natën, mund ta dëmtojnë gjumin ose të ndikojnë cilësinë e gjumit.
Poashtu, stërngopja me ushqime të rënda dhe yndyrore pak kohë para gjumit, ndikon gjumin, por edhe cilësinë e tij. Për dallim nga kjo– edhe stomaku i zbrazur edhe organizmi shumë i uritur mund të dëmtojnë gjumin.
Konceptet bashkëkohore të jetës
Tempoja bashkëkohore e jetës nuk na len shumë kohë për gjumë.Gjumi shëndrohet në luks.Kënaqësi e cila vazhdimisht e më shumë mungon. Brenga të shumëta, problemet finaciare dhe familjare janë vetëm pjesë të grabitqarëve të gjumit të cilët e përvetësojnë kohën e gjumit.
Shprehitë e këqija
Ndonjëherë edhe gjërat e mira por të zbatuara në kohë të gabuar dhe në mënyrë të gabuar mund të jenë të dëmshme.Aktiviteti i rritur fizik, stërvitjet sfilitëse, si dhe ushtrimet në orët e vona të natës mund ta dëmtojnë ose prishin gjumin.
Këshillat për gjumë të mirë
- Mjedisi ku flejmë shumë ndikon gjumin. Më mirë është nëse në dhomën e fjetjes nuk ka pajisje elektronike si TVm kompjuter ose mobil. Përdor dritë zabulluesedhe përdoreni dhomën e fjetjes vetëm për fjetje.
- Dysheku dhe jorgani në të cilat fleni janë shumë me rëndësi, si dhe temperatura në dhomë.Temperatura ideale për gjumë është 18 C.
- Ajëri i pastër.Hapni dritaret pak kohë para gjumit. Ajëri i pastër është i nevojshëm për trupin tuaj.
- Relkasimi në banjo të ngrohtë dhe/ose pije e ngrohtë pa kofein mund të ndihmojnë, sepse në atë mënyrë e reduktojnë temepraturën trupore në mënyrë e cila pjesërisht e imiton atë që ndodh në organizëm pak para gjumit.
- Bëni një orar për gjum dhe gjitmonë respektoni edhe kur fleni edhe kur zgjoheni.
- Shmangni konsumin e alkoholit para gjumit.
- Lexoni ndonjë libër para gjumit ose në ndonjë mënyrë të ngjajshme „relaksoni“ trurin.
- Shmangni dremitjen e shkurta pas orës 15.
Natyra ka zgjidhje
Natyra na ka ofruar shumë bimë mjekuese të cilat mund të konsumohen si çaj, vetëm ose të kombinuara, për të përmirësuar gjumin.
Për gjumë më të mirë dhe kundër pagjumësis rekomandohet çaj nga balsami.
Për zbutjen e ngarkesës psiqike në gjendje stresuese, lodhjes dhe për gjumë më të mirë mund të përdoret përzierje çajrash nga rrënja e valerianës, gjethe nane, nalsamidhe kantarion i verdhë.
Më së miri është që çaji të konsumohet i ngrohtë dhe i ftohtë me mjaltë 30 minuta para gjumit.
Disa barëra ose ilaçe të caktuara për shtypjen e gjakut, sëmundjet e zemrës, astmën, barërat herbale për kollitjen, ftohjen ose për alergjitë, mund negativisht ta ndikojnë gumin. Nëse merrni ose përdorni ndonjë barë nga grupi i theksuar dhe keni pagjumësi, konsultohuni me mjekun ose farmacistin tuaj.
Jo vetëm mungesa e gjumit mund të ketë pasoja mbi shëndetin. Edhe gjumi i tepërt mund të ketë pasoja shëndetsore siç janë:lodhja kronike, depresioni, migrena dhe pesha e tepërt.