Pikërisht kur mendoni se njeriu lind me një talent, shfaqet Gorast Cvetkovski të vërtetojë të kundërtën. Një nga aktorët tanë më të njohur është njëkohësisht edhe një lojtar (gamer) i zjarrtë dhe një vlerësues i teknologjisë së informacionit.
Energjia e tij pozitive është ngjitëse, por ndihet fort edhe prezenca e tij si aktor në skenën e Teatrit Kombëtar të Maqedonisë. I shquar në misionin e tij për ta bërë publikun të qeshë, të imagjinojë, të trishtohet, Gorast manovron me mjeshtëri aftësitë e tij të aktrimit si në teatër ashtu edhe në film.
Por, sapo duartrokitjet të qetësohen dhe perdet e kuqe të ulen, Gorast udhëton në një botë krejtësisht tjetër, atë virtuale, ku merr frymë duke u shoqëruar me personazhet imagjinarë të lojërave kompjuterike.
Aktrimi dhe loja (gejmingu), në dukje dy botë të papajtueshme, për këtë njeri kanë qenë dhe janë gjithmonë arsye për kënaqësi, produktivitet dhe ekzistencë.
Gjithnjë e më shumë njerëz po largohen nga profesionet e tyre kryesore për të hyrë në industrinë e IT dhe për të marrë kompensimin e merituar për punën e tyre. Por, sa mund ta përballojë ky personel i njohur ritmin e shpejtë të ndryshimit të teknologjive? Në një epokë kur prindërit brengosen se fëmijët e tyre po luajnë gjithnjë e më pak jashtë, miliona po fitojnë fëmijët e talentuar për të luajtur lojëra.
Si të gjendet një ekuilibër, do ta mësojmë nga shembulli personal i Gorastit.
Aktor, programues, gamer, keni zgjedhur një kombinim shumë të zgjuar profesionesh. Nëpërmjet aktrimit ju eksperimentoni emocionalisht deri në pakufi, përmes programimit keni mundësinë e izolimit me makinën e pagabueshme përballë. Si vendosët të bëheshit njëra, pastaj tjetra? Cili profesion ka pak më shumë avantazh dhe a e plotësojnë njëri-tjetrin në praktikë apo më shumë ju shkaktojnë probleme?
Kisha prirje për t’u bërë elektriçist. Programimi, dizajnimi, modelimi 3D dhe përgjithësisht puna me IT dhe kompjuterë ishte ajo që mbaja me vete kudo si fëmijë. Shitoret e harduerëve për mua ishin ato që shitoret e lodrave ishin për fëmijët e tjerë. Fliperat ishin për mua ashtu siç ishin dyqanet e ëmbëlsirave për fëmijët e tjerë. Pritja e revistave për gejming ose lojërave pas autobusit të Mlaz Bogdancit përballë Hotel Bristol për mua ishte një ditë më e rëndësishme sesa ditëlindja ime dhe Viti i Ri së bashku. Ndërrimi ndodhi gjatë natës. Ajo që më ofruan atë kohë në fakultetin e FINKI-t më shtyu nga ai drejtim, por vetëm formalisht. Ajo dashuri u rrit tek unë bashkë me dashurinë për teatrin. Tani i mbaj të dyja bashkë, të rritura dhe të zhvilluara.
Thonë se një artist i vërtetë është e pamundur të dalë në pension, mendja e tij krijuese do të kërkojë gjithmonë një mjedis për t’u shprehur. Si e parashikoni pensionimin tuaj?
Me një pijetore të madhe, të bollshme dhe shpresoj me një orë dore.
Mendja krijuese di të pasivizohet, të ndryshket, të bëhet dembele nëse nuk mirëmbahet. Metoda varet nga pronari. Dikush me libra, dikush me muzikë, dikush dëshiron të jetë vetëm, dikush që zhytet në letargji dhe mendime të trishtuara, dikush me të gjitha këto gjëra që përmendëm dhe dikush me një “ushqim” krejtësisht të ndryshëm.
Mendja krijuese ushqehet jo vetëm nga gjërat e bukura, por edhe ato të trishtuara të cilat fatmirësisht vijnë në jetë vetë.
Lufta për një të nesërme më të mirë nxiti shumë njerëz që të ndryshonin profesionin e tyre, prandaj ish-juristë, ekonomistë, gazetarë, u shndërruan në programues, dizajnerë grafik, testues softuerësh… Shumë njerëz të talentuar dolën në sipërfaqe, por sa e shfrytëzon vendi ynë këtë kapacitet?
Siç mund ta shihni, AI (IA – Inteligjenca artificiale) aktualisht është një temë më e përfolur se videoja e Severinës, sepse arrin të vizatojë, të këndojë, të shkruajë, të recitojë, madje edhe të programojë. Për mendimin tim, fluksi i programuesve dhe kalimi nga profesionet e tjera në këtë degë e ka mbushur kupën tashmë. Do të duhen disa vite, unë mendoj 4, kur edhe shitësi i farave dhe kasapi do të kenë njohuri bazë për programimin e Frontend-it dhe kështu do ulet kërkesa dhe rrjedhimisht edhe rroga.
Për më tepër, për ata që nuk e dinë – programimi është një profesion i pavlerësuar. Qëndrimi para monitorit në intervale të gjata kohore, nervozizëm i brendshëm, frustrim, ndjekje e pafundme e teknologjive të reja për të mos mbetur pas të tjerëve. Nëse kjo nuk është dëshira dhe pasioni juaj i lindur, por keni vendosur ta bëni mekanikisht, parashikoj shumë, shumë momente të vështira për ju, të cilat tashmë as nuk paguhen shumë.
A na rrëshqasin nëpër gishta fëmijët e talentuar të cilët nën presionin e familjes detyrohen të zgjedhin një nga profesionet tradicionale? Nga ana tjetër, prindërit janë në luftë të vazhdueshme për t’u siguruar që fëmijët e tyre të kalojnë sa më pak kohë në kompjuter ose telefon, kështu që si të arrihet një ekuilibër?
Unë besoj në “Trininë e shenjtë” të aktivitetit fizik/aktivitetit social/edukimit. Nëse të gjitha këto segmente janë të pranishme në jetën e një të riu, nuk e kuptoj pse ai duhet të pengohet të ketë pasionin e tij, qoftë leximi i librave, gdhendja, alpinizmi apo lojërat kompjuterike.
Përsa i përket zgjedhjes së profesionit, ndryshe nga dikur, tani të rinjtë kanë shumë më tepër zë se prindërit… ose të paktën unë jam i rrethuar nga njerëz të tillë dhe kam një perceptim të tillë. Mendoj se në mjediset më të vogla situata është ndryshe.
A keni menduar ndoshta të organizoni një lloj seminari edukativo-informativ për prindërit që do t’i trajnojë ata të mbrojnë fëmijët e tyre gjatë përdorimit të pajisjeve inteligjente, që do të hapë horizontin e tyre se sa para mund të fitohen nga profesionet e shumta të IT-së dhe që do t’u tregojë si t’i përdorin pajisjet në mënyrë produktive së bashku me fëmijët e tyre. Për shkak se vërej që shumë prindër e kufizojnë kohën për lojëra, por fëmija kalon shumë kohë në rrjetet sociale ku kërcënohen shumë më tepër nga rreziqet.
Truri i fëmijës “thahet” kur fëmija shikon pa menduar se çfarë po shikon, të tilla janë kryesisht mediat sociale, videot e shkurtra dhe media të ngjashme. Truri nuk thahet kur shikohet një film i tërë, një episod të gjatë i një seriali, një shfaqje teatrale, duke lexuar një libër ose duke luajtur një lojë të gjatë thelbësore. Atëherë truri mendon, krijon, krijon imazhet e veta ose interpreton.
Unë gjithmonë e them qëndrimin tim për këtë çështje, por jo, nuk kam organizuar një seminar për prindërit deri më tani. Zakonisht i përkushtohem më shumë edukimit të fëmijëve dhe njohjes me sferën e zhvillimit të lojërave.
Nuk më pëlqejnë aspak personazhet e filmave vizatimorë sot, janë disi shumë të “kompjuterizuar”. A e vjedhin shpirtin e filmit ose përmbajtjen e mirë teknologjitë e reja në industrinë e filmit si 3D, apo një histori e mirë e gjen gjithmonë rrugën e saj, edhe nëse është një film bardh e zi apo pa zë? Akoma më e frikshme, a e kërcënon mbijetesën e teatrit ekspansioni i madh i kësaj bote virtuale?
Nuk jam plotësisht dakord. Frozen, Storks, Coco, Wall-E, Encanto dhe një mori filmash të tjerë të animuar janë më të mëdhenj dhe më domethënës se shumë filma të prodhimit të lartë që po dalin dhe duhet të dalin. Emocionet që mund të përfaqësohen përmes animacionit ndonjëherë nuk mund të kapen as nga një aktor i vërtetë, i gjallë. Aty ka këngë dhe muzikë, të cilat shpesh dinë të jenë fenomenale.
Ajo për të cilën keni të drejtë, edhe unë jam dakord gjithashtu, është mbiprodhimi që mundësohet nga teknologjia, kështu që dalin shumë shpesh filma me buxhet të ulët që duhet të justifikojnë një buxhet të caktuar dhe janë bosh, pa një qëllim më të thellë, pa esencë dhe mesazh. Por kjo ndodh në çdo fushë. Nga cilësia e ushqimit, veshjeve dhe materialeve. Shpejtë dhe lirë – kjo është kryesisht motoja me të cilën drejtohet bota në këtë kohë. Natyrisht, edhe kjo është kalimtare, kështu që do të ndryshojë… se në çfarë drejtimi mbetet për t’u parë.
Me çfarë po merreni aktualisht, për sa i përket të dy profesioneve?
Në teatër rikthyem një pjesë të madhe të repertorit, që është një moment shumë i rëndësishëm pas pandemisë. U desh kohë për të ngrohur përsëri motorët plotësisht.
Përveç kësaj, segmentin e lojërave (gejmingun) e zgjeroj dhe vazhdoj në çdo moment. Përveç ushqimit shpirtëror dhe emocional që marr prej tij, sigurisht që aty është edhe ana financiare. Të dyja së bashku si kombinim janë profesionet më të mira që një person do të dëshironte të kishte.
Si ju pëlqen ta kaloni kohën e lirë, kur bëni pushim nga kompjuteri dhe skena?
Aktivitet fizik të detyrueshëm, kryesisht në mëngjes. Pavarësisht nëse është një stërvitje klasike ose një seancë kardio apo të dyja, nuk ka rëndësi. Përveç kësaj, asaj të cilës unë i përmbahem me rreptësi, nëse heqim kompjuterin dhe teatrin, është koha me familjen, ndonjë drekë, një pije në mbrëmje me kolegët apo miqtë… që në fakt është më se e mjaftueshme që njeriu të jetë i kënaqur nga dita.
Padyshim që keni një energji pozitive infektuese, por kam një ndjenjë se është më e lehtë të trishtosh publikun sesa ta bësh të qeshë? Talenti për të bërë publikun të qeshë kaq natyrshëm, kaq lehtë, pa bërë ndonjë përpjekje të veçantë, është thjesht një talent i lindur apo zotërohet si teknikë aktrimi?
Unë kam një përshtypje tjetër. Publiku preferon më shumë të qeshë dhe është automatikisht i gatshëm për atë, kështu që edhe në momente më pak qesharake fillon të qeshë. Prandaj të gjithë kërkojnë një “shfaqje qesharake”, dhe të gjithë thonë “na jep dicka që të na disponojë”… nuk më kujtohet hera e fundit kur më ka thënë dikush “thuaj diçka të trishtë… dicka pas së cilës të mendoj për thelbin e materies dhe ekzistimin e dallëndysheve”, jo. Dhe kjo është në rregull. Detyra jonë si teatër është që t’i dërgojmë atje pa e pritur ata dhe të shohin se sa frytdhënëse është edhe ajo anë. Sa bukur është që njeriu të kuptojë se jeta nuk është vetëm buzëqeshje dhe këngë, por edhe trishtim dhe mjerim dhe se ajo që u ndodh në punë, për të cilën ata mendojnë se është e trishtuar dhe e vështirë, është në fakt perceptimi i tyre për trishtimin dhe vështirësinë. E vështira dhe trishtimi është për secilin person individualisht.
A jeni përgjegjës për të qeshurat në shoqëri edhe në jetën tuaj private?
Gjithmonë, por nuk jam vetëm unë. Për fat të mirë, jam i rrethuar nga njerëz me sens humori dhe shumë të zgjuar të cilët e dinë se kur është momenti i duhur për të qeshur dhe kur për të qenë serioz dhe për punë.