Cilat janë reaksionet
? Shprehja “alergji” do të thotë reagim i ndryshuar i nikoqirit kur ri-ekspozohet ndaj antigjenit. Reagimet alergjike mund të shkaktohen nga antigjene të shumtë. Ekzistojnë katër lloje të reaksioneve alergjike, por në praktikë ato rrallë ndodhin individualisht dhe në izolim.
Utikaria që ne i njohim si “urtikarie” ose “hithra” është një reagim i zakonshëm dhe karakteristik. Mund të ndodhë në çdo moshë dhe deri në 20% të popullsisë kanë të paktën një episod në jetën e tyre. Është më e zakonshme te pacientët atopik, d.m.th në ata me lëkurë të thatë. Urtikaria klasifikohet si akute ose kronike. Shumica e rasteve janë akute dhe zgjasin nga orë në javë. Urtikaria kronike, e përcaktuar si episodet e urtikarisë që zgjatë më shumë se gjashtë javë, është më e zakonshme tek gratë e moshës mesatare.
Angioedema ose ënjtja e qepallave dhe buzëve shpesh ndodh me urtikari akute dhe është më e zakonshme tek fëmijët dhe të rriturit e rinj.
Simptomat.Urtikariet kruhen. Intensiteti ndryshon, dhe disa pacientë mund të kenë një kruajtje të lehtë. Pruriti është më i butë në angioedema. Angioedema lokalizohet kudo në lëkurë ose në mukozë, por më së shpeshti gjendet në fytyrë, qepallë, buzë, organe seksuale, gjuhë, faring, dhe laring. Lëkura mbi ënjtjen është e pandryshuar ose pak rozë, me një ndjenjë tensioni dhe nganjëherë kruajtje me intensitet të ndryshëm. Ëntja zhvillohet me shpejtësi dhe tërhiqet pas disa orësh, rrallë zgjatë më shumë se 24 orë. Reagimet e mbetura, ose të përsëritura, mund të ndodhin në vendin e njëjtë ose diku tjetër në lëkurë. Angioedema e lokalizuar në laring mund të jetë e rrezikshme për jetën pasi mund të çojë në mbytje.
Fotografi klinike. Urtika është e kufizuar me kufi të kuqërremtë ose të bardhë, zakonisht pak mbi nivelin e lëkurës dhe shpesh shoqërohet me kruajrje të fortë. Ndryshimet e ngjyrave janë zakonisht të pranishme në sipërfaqe. Ndryshimet më të trasha të urtikarisë kanë të njëjtën ngjyrë. Mund të ndryshojë në formë, zakonisht ovale në formë dhe mund të zgjasë vetëm disa orë, por një pjesë e kufirit mund të mos formohet ose të riabsorbohet, duke dhënë pamjen e unazave jo të plota. Mund të ndryshojë gjithashtu në madhësi nga 2 deri në 4 milimetra, deri në prerje gjigande, ku një ndryshim i vetëm mund të mbulojë një gjymtyrë. Pjesa e mesme mund të jetë më e lehtë se skajet e urtikës. Kruajtja që është shpesh intensive lehtësohet nga fërkimi ose shtrydhja, por jo kruajrje, e cila është një shenjë shumë e rëndësishme e urtikarisë. Urtikariet shfaqen shpejt, brenda disa minutave dhe zgjasin më pak se 24 orë. Në të njëjtën kohë, mund të ndodhë urtikarie e re, gjë që e bën urtikarinë të vazhdojë për disa ditë ose javë. Prandaj, zhvillimi i urtikarisë është një proces dinamik. Ndërsa të vjetrat kalojnë, shfaqen ndryshime të reja.
Terapia. Trajtimi i urtikarisë dhe angioedemës mund të jetë specifik dhe simptomatik (jospecifik). Antihistaminet janë ilaçe për të cilat dihet se funksionojnë kundër histaminës. Përndryshe, histamina është një substancë që lëshohet gjatë reaksioneve alergjike. Kjo substancë bën që enët e gjakut të zgjerohen (e cila rezulton në një rënie të presionit të gjakut), pastaj rritja e aktivitetit sekretues, duke çuar në përlotimin e syve, “rrjedhjen” nga hunda, si dhe kruarje në sy dhe hundë dhe teshti.
Antihistaminet jo sedative janë zgjidhja e parë e trajtimit. Antihistaminet qetësuese më të vjetra duhet të përdoren për të trajtuar urtikarinë e rëndë për pacientët me angioedema të rëndë me ënjtje të fytyrës, gjuhës dhe faringut. Antihistaminet kontrollojnë urtikarinë duke parandaluar vazodilimin dhe humbjen e lëngjeve nga enët e gjakut. Ato nuk parandalojnë lirimin e histaminës. Nëse histamina lirohet para se të merret antihistamina, vendet e receptorit do të okupohen dhe antihistamina nuk do të ketë efekt. Antihistaminet mund të përdoren deri në 6 muaj. Antihistamina – desloratadini është zgjedhja e parë e terapisë antihistamine për trajtimin e të gjitha llojeve të reaksioneve të urtikarisë. Desloratidini është një antihistaminik i gjeneratës së re me një efekt jo negativ që është i shkëlqyeshëm për trajtimin e reaksioneve alergjike, si dhe për paramedikimin e tyre.
Dr. Dejan Filipovic
spec. dermatolog